اردسـتـــــــــــان

تاریخچـــه

بنا بر روایتی، نام اردستان از دو پاره‌ی «ارد» به معنی مرد خشمگین و «ستان» به معنای مکان تشکیل شده است. یعنی سرزمین مردان غیور و خشمگین. به روایتی دیگر اردستان از بناهای اردشیر دراز دست است و معنای آن، استان و محل اردشیر بوده و به دلیل کاربرد زیاد آن به اردستان تبدیل شده است. هم چنین بر پایه افسانه ای، اردستان مسکن رستم، جهان پهلوان سیستانی بوده و به ارگ دستان سپس به ارگستان و سرانجام به اردستان سرشناس شده است. اردستان شهری است کهن، و بر پایه گفته های تاریخ نگاران ایرانی و عرب، در دوران اشکانی، پایتخت اردوان چهارم بوده است. اردشیر اول، بنیان گذار پادشاهی ساسانی، آتشکده ای در آن جا بنا کرده و انوشیروان نیز در این شهر به دنیا آمده است. در دوران اسلامی و اواخر سده 3 هـ . ق اردستان شهری استوار و دارای بارویی با پنچ دروازه و یک میل مربع پهنه بوده است. این شهر در دوران آل بویه با نطنز، بلوکی را تشکیل می داده که مرکز آن اردستان و جایگاه فرمانروایی حاکم دیلمانان بوده است. اردستان در دوران صفویه از شهرهای آباد و مهم ایران شمرده می شد. می گویند مردم اردستان در برابر چپاول و کشتار افغان ها، چنان پایداری کردند که اشرف افغان دیوانه شد. در دوران قاجاریه به ویژه در زمان حکومت ناصرالدین شاه اردستان جای گاه بهتری یافت و آرام بود، اما پس از کشته شدن ناصرالدین شاه این ناحیه نا امن شد.

ویزگیهای طبیعی

شمال این شهرستان هموار است و به دشت کویرمربوط می شود. وقسمت جنوب آن کوهستانی است. ازاین رو، پوشش گیاهی ودرجه حرارت شمال و جنوب متفاوت است. شمال منطقه دارای آب و هوای گرم و خشک، جنوب آن معتدل تر است. بطورکلی، آب و هوای اردستان گرم و خشک است و اختلاف دمای شبانه روز و زمستان و تابستان زیاد است.
رطوبت اردستان بسیارکم است، دراین شهرستان دو رود با کانون اتفاقی درشرق و غرب وجود دارد که در بعضی ازسالها جریان می یابند. ازاین رو، تنها منبع آب برای منطقه قناتهای متعددی است که سرچشمه آنها کوهستانهای جنوبی است. درشمال این منطقه، چاههای متعددی حفر گردیده و زمینها زیرکشت رفته است که در آب و هوای منطقه موثر بوده است. بیشترین درجه حرارت در تیر و مرداد، کمترین درجه حرارت در دی و بهمن است که بین نواحی گرم شمالی و ارتفاعات جنوبی که سردتر است حدود 5 درجه اختلاف دما وجود دارد.